Η Έδρα Ποντιακών Σπουδών έχοντας υπόψη της τη μεγάλη ζήτηση για κατάρτιση σε σπουδές γύρω από τον Ποντιακό Ελληνισμό προχώρησε στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος 39 ωρών/13 εβδομάδων, σε συνεργασία με το Κέντρο Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Το πρόγραμμα «Σπουδές στον Ποντιακό Ελληνισμό» έχει ως γνωστικό αντικείμενο την πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική δραστηριότητα των Ελλήνων στον γεωγραφικό χώρο του Πόντου και τις προσφυγικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, μέσα από τη συστηματική χρήση και κριτική προσέγγιση των γραπτών πηγών, των προφορικών μαρτυριών, της ιστορικής γεωγραφίας κ.ά. Επιπλέον, το αναφερόμενο πρόγραμμα αποσκοπεί στην υπεύθυνη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση […]
Η Έδρα Ποντιακών Σπουδών συμπλήρωσε ήδη έξι χρόνια συνεχούς λειτουργίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εκατοντάδες φοιτητές/τριες παρακολούθησαν τα μαθήματα της στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και συμμετείχαν σε δράσεις της εντός και εκτός των πανεπιστημιακών αιθουσών. Όλοι και όλες άκουσαν για τον Ελληνισμό της καθ’ημάς Ανατολής και της Παρευξείνιας Ζώνης και ορισμένοι πραγματοποιούν πλέον μεταπτυχιακές σπουδές, εμβαθύνοντας στη μελέτη αυτού του τμήματος του Ελληνισμού. Η έρευνα σε Αρχεία εντός και εκτός Ελλάδος, με επιτόπια ή ψηφιακή αναζήτηση, η πραγματοποίηση συνεδρίων, οι σημαντικές επιστημονικές δημοσιεύσεις και εκδόσεις της, η χορήγηση υποτροφιών, οι συνεργασίες με κρατικούς φορείς και συλλόγους, η ενίσχυση […]
ΕΝΑΡΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΔΡΑΣ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Α.Π.Θ. – ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Τα μαθήματα της Έδρας Ποντιακών Σπουδών (χρηματοδότηση Ιδρύματος Ιβάν Σαββίδη) στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας ΑΠΘ, στο χειμερινό εξάμηνο 2023-2024: Α. Εισαγωγή στην Ιστορία του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Ο Ελληνισμός της Ανατολής κατά τους Νεότερους Χρόνους (Τετάρτη 18.30-21.00, αίθ. 111) Β. Κοινωνική και Πολιτική Οργάνωση του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Ο Πόντος από την κατάλυση της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα (Πέμπτη 18.30-21.00, αίθ. 111) Τα μαθήματα επιλογής προσφέρονται και φέτος σε φοιτητές και φοιτήτριες, όχι μόνον του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας αλλά και των υπόλοιπων Τμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ καθώς και άλλων […]
Ενημερωτικό Δελτίο Έδρας Ποντιακών Σπουδών τεύχη 10 – 11 CHAIR OF PONTIC STUDIES NEWSLETTER VOL. 9 Publish at Calameo
Συνέδριο «Από τις Σέβρες στη Λωζάννη» (14-17 Δεκεμβρίου 2022) Αθήνα Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από το τέλος της Μικρασιατικής εκστρατείας και την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» συνδιοργανώνουν διεθνές συνέδριο με […]
Η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και η Μητρόπολη Μεσσηνίας είχαν την πρωτοβουλία οργάνωσης και πραγματοποίησης στην Καλαμάτα τού Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου: «Η εποχή της καταστροφής και το τέλος της συνύπαρξης: απελάσεις, εκτοπισμοί και γενοκτονίες, 1912-1924» (1-4 Δεκεμβρίου 2022). Το Συνέδριο στήριξαν η Έδρα Ποντιακών Σπουδών ΑΠΘ και το The Promise Armenian […]
ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ ΟΜΟΤΙΜΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ ΑΡΤΕΜΗΣ-ΝΙΚΗΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΥΡΙΑΚΟΥ Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. εκφράζει την βαθιά οδύνη του για την απώλεια της Ομότιμης Καθηγήτριας Νεοελληνικής Ιστορίας Άρτεμης-Νίκης Ξανθοπούλου-Κυριακού. Η Άρτεμις-Νίκη Ξανθοπούλου-Κυριακού υπηρέτησε πιστά το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας από διάφορες ακαδημαϊκές και διοικητικές θέσεις. […]
Εγκαίνια Φωτογραφικής Έκθεσης “Από τις Πατρίδες τής καθ’ ημάς Ανατολής στο Χαρμάνκιοϊ” Μια μοναδική σε συμβολισμούς, εικόνες και συναισθήματα έκθεση φωτογραφίας, εμποτισμένη με μνήμες, νοσταλγία και αγάπη για τον τόπο που έγινε η δεύτερη πατρίδα για τους ξεριζωμένους πρόσφυγες από την καθ’ ημάς Ανατολή το 1922 – το σημερινό δήμο Κορδελιού Ευόσμου – διοργανώνει η […]
ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ “Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ (1908 – 1923) Από τις σημαντικότερες στιγμές της πενταετούς λειτουργίας της Έδρας ήταν η διοργάνωση στη Θεσσαλονίκη (2019) του μεγάλου Διεθνούς Συνεδρίου της: «Η Γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και οι συνέπειές της (1908-1923)», με τη […]
100th Anniversary Commemoration The Great Fire of Smyrna – The Genocide of Greeks in Asia Minor Remembered September 18, 1:00 pm (CDT) | Hosted by Illinois Holocaust Museum The Great Fire of Smyrna (Καταστροφή της Σμύρνης) started on September 13, 1922, after the Turkish armed forces entered Smyrna, a deliberate act by the Turkish […]
CHAIR OF PONTIC STUDIES NEWSLETTER VOL. 9 Publish at Calameo
Έδρα Ποντιακών Σπουδών
ΕΠΩΝΥΜΗ ΕΔΡΑ ΠΟΝΤΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Στόχος της επώνυμης έδρας Ποντιακών Σπουδών, που ιδρύθηκε τον Μάιο του 2017, είναι η διδασκαλία της ιστορίας του Ελληνισμού του Πόντου, ενταγμένου στη μεγάλη ενότητα του Ελληνισμού της Ανατολής, κατά τους Νεότερους Χρόνους. Προπτυχιακά μαθήματα θα συμβάλλουν στη γνωριμία και τη σταδιακή εκπαίδευση και «ωρίμανση» των φοιτητών σε θέματα κοινωνίας, οικονομίας, ιδεολογίας, συνύπαρξης με άλλους λαούς κ.λπ. που αφορούν στον Ελληνισμό του Πόντου και όλης της Ανατολής, καθώς και της Παρευξείνιας Ζώνης, από την Άλωση της Πόλης και την κατάλυση της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών μέχρι και την Ανταλλαγή των πληθυσμών. Είναι απαραίτητο να επισημανθεί ότι μαθήματα Ιστορίας του Ελληνισμού της Ανατολής (ΙΕΑ) προσφέρθηκαν και στο παρελθόν (δεκαετίες 1990 και 2000) στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, με διδάσκοντες τότε τους ομότιμους σήμερα καθηγητές Άρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού και Κ. Φωτιάδη.
Επιπλέον, η Έδρα θα παρέχει τη δυνατότητα παρακολούθησης μεταπτυχιακών μαθημάτων στον Τομέα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, προσπάθεια που ήδη ξεκίνησε στο εαρινό εξάμηνο 2016-2017 από την ομότιμη καθηγήτρια Άρτ. Ξανθοπούλου-Κυριακού -πανεπιστημιακή δασκάλα πολλών εκ των νεότερων καθηγητών του Τμήματος- και από τον αναπληρωτή καθηγητή Ιάκ. Μιχαηλίδη. Σκοπός αυτών των μαθημάτων δεν είναι άλλος από τη δημιουργία ενός «φυτωρίου» νέων ιστορικών που θα ασχοληθούν στις μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές τους με ανερεύνητες πτυχές τής πλούσιας ιστορίας και του πολιτισμού των Ελλήνων του Πόντου.
Τόσο το διδακτικό όσο και το ερευνητικό έργο (εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων) της Έδρας Ποντιακών Σπουδών βασίζονται στην οικονομική στήριξη του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος «Ιβάν Σαββίδης», μετά το μνημόνιο συνεργασίας που συνυπέγραψαν το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Μάιος 2016).
Η επιστημονική ομάδα εργασίας της Έδρας Ποντιακών Σπουδών δε θα περιορισθεί μόνο στο διδακτικό και ερευνητικό έργο της. Ψηλά στις προτεραιότητές της θα είναι η ανάπτυξη σχέσεων και συνεργασιών με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και αρχεία της Ελλάδας. Κυρίως όμως αυτό που προέχει είναι οι συνεργασίες με Πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και ιστορικούς του εξωτερικού γενικότερα, που ασχολούνται με συναφή επιστημονικά ζητήματα. Προβλέπονται επίσης η διοργάνωση και συμμετοχή σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, η πρόσκληση Ελλήνων και ξένων ερευνητών για διαλέξεις, εκδηλώσεις και μαθήματα, η διοργάνωση θερινών σχολείων και ανταλλαγής φοιτητών, η συνεργασία με την αρμενική και την εβραϊκή κοινότητα της πόλης μας και φυσικά η επικοινωνία με την ελληνική Διασπορά.
Στους στόχους της Έδρας είναι ασφαλώς τόσο η μελέτη και η επιστημονική προσέγγιση όσο και η ανάδειξη της Γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής. Αναμφισβήτητα, σημαντικά βήματα έχουν ήδη γίνει στην έρευνα και την τεκμηρίωση αυτού του σημαντικού θέματος, όμως υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν όπως λ.χ. να συμπεριληφθεί το ζήτημα σε ξενόγλωσσες εκδόσεις (βιβλία και περιοδικά), τομέας στον οποίο υστερούμε, καθώς η ύπαρξη σχετικών αναφορών στην ξένη βιβλιογραφία είναι ισχνή. Η μελέτη της παρουσίας και δραστηριοποίησης του Ελληνισμού στον Πόντο και σε όλη την Ανατολία (εθνική συνείδηση και έντονη οικονομική-πνευματική ανάπτυξη), εξηγεί αναμφίβολα την εχθρική στάση και τις ενέργειες της νεοτουρκικής και της κεμαλικής πολιτικής στις αρχές του 20ού αι. Πολιτική που έπληξε όχι μόνο τους Έλληνες, τους Αρμενίους και όλους τους χριστιανούς της Μ. Ασίας, αλλά και τους μουσουλμανικούς-μη τουρκικούς πληθυσμούς της ίδιας περιοχής.